Ayrancı semtinin kuşları-3
Ayrancı semtinde yaşayan kuşları aktarmaya devam ediyorum.
Geçtiğimiz aylarda büyük baştankara, karatavuk, sığırcık, ebabil, yeşil papağan ve kumru kuşlarını aktarmıştım, bu ay çıvgın, alaca ağaçkakan ve küçük karga ile seriye devam ediyoruz.
Bu sayının kuşları:
Çıvgın (Phylloscopus collybita)
Ötücü kuşlar takımında Ötleğengiller familyasına ait yaygın bulunan bir kuş türüdür. İlk bakışta serçe zannedilir ancak dikkatli bakıldığında sırtının zeytin yeşili ve karnının sarımsı rengiyle serçeden ayırt etmek mümkündür. Bacakları ince ve siyahımsıdır. Bu türün erkeği meraklı ve korkusuzdur, yuvalarına yaklaşan alakarga sansar gibi yumurta avcılarına ve küçük kuşlara saldırabilirler. (Bu vesileyle, semtimizde ağaç sansarının da yaşadığı bilgisini paylaşayım.) Çıvgın için yaşam ortamları çok özeldir; yakın akrabalarıyla bile alanlarını paylaşmazlar. Erkek bireyler bölgelerini diğer erkeklere bildirmek ve dişi partner bulmak için öter. Erkek birey bir dişi bulduğunda kur ritüelinin bir parçası olarak kelebek benzeri bir uçuş kullanır. Bir çıvgın çifti bağ kurduktan sonra diğer dişileri bölgeden uzaklaştırırlar. Çıvgınlar, yuvalarını kısa çalılıklara yapar, 4 ila 7 yumurta bırakırlar. Böcekle beslenen bu kuşlar, bir günde vücutlarının 3’te 1’i kadar böcek tüketir.
Alaca ağaçkakan (Dendrocopos syriacus)
Ağaçkakangiller (Picidae) familyasına ait 22–23 cm boyunda bir ağaçkakan türüdür ve ülkemizdeki en yaygın ağaçkakandır. Parklar ve karışık ormanlarda yaşar. Erişkinlerin tepesi siyahtır, yanakları beyazdır. Erkek bireylerin başlarının arkasında kırmızı bir leke bulunur, dişilerde ise bu leke yoktur. Ağaçların gövdelerine tırmanmaya uyum sağlamıştır, yukarı doğru zıplayarak ilerler. İlkbahar aylarında dışarıdan ara ara gelen tak-tak sesleri bu kuşa aittir; ağaca gagasıyla vururken çıkardığı davul sesine benzeyen bu sesi duyup da fark etmemek mümkün değildir. Üremek için ağaç gövdelerini oyarlar, bu işi daha çok erkek birey üstlenir. Genellikle her üreme döneminde yeni bir yuva deliği açarlar. Yuvanın ağız genişliği 5 cm civarındadır, yerden 1,5 ila 6 metre yükseğe yuva yaparlar. Aynı ağaçta birden fazla yuva deliği görüyorsanız, bunun nedeni çiftlerin genelde hep aynı ağaca yuva yapmayı tercih etmesindendir. Yuva içeri doğru 10-15 cm ilerler ve genişleyerek aşağı döner. Bu bölüm 25-40 cm yüksekliğinde ve 7-11 cm genişliğindedir. Böceklerle beslenen alaca ağaçkakanlar sürekli iğne yapraklı ağaçlarda yiyecek arar ama bu ağaçlara yuva yapmazlar. Uzun dili yardımıyla ağaç kabuklarının altından böcekleri çıkarırlar.
Küçük karga (Corvus monedula)
Kargagiller familyasına ait, 33 cm boyundaki bu kuş, en küçük karga türüdür. Erginlerde ense ve boynun yanları koyu gri, gövdenin yanları ve göğüs arduaz rengidir, diğer taraflar siyahtır. Açık alanlar, kayalıklar ve kentlerde yaşar. Çatılar, minare kovukları ve eski yapılardaki deliklere yuva yaparlar. Koloni halinde ürerler. Diğer kargalar gibi oldukça zekidir ve insanla birlikte yaşamayı öğrenmiş bir kuştur. Alet kullanabilirler. Bir dönem İngiltere’de sindirim bozukluğuna yol açan Campylobacter jejuni adlı bakteri salgınına küçük karganın neden olduğu saptanmış; küçük kargalar sütçülerin kapı önüne bıraktıkları sütlerin kapağını açıp içiyorlarmış. Bu bakteri, küçük kargaların gagalarında izole edilince, durum anlaşılmış*. Küçük gruplar halinde yaşayan bu kuşlar sık sık kavga edebilirler. Tek eşlidirler. Hemen hemen herşeyi yerler. Bu sayede şehir yaşamına uyum sağlamışlardır.
Kaynakça: TRAKUŞ (https://www.trakus.org)
Vikipedi
* Evrim Ağacı (https://evrimagaci.org/kucuk-karga-coloeus-monedula-5353)
Her bir kuş türü hakkında kapsamlı bilgiye, görsellerine ve ötüşlerine linklerden ulaşabilirsiniz.
Kaynakça: TRAKUŞ
Doğal Hayatı Koruma Derneği, Türkiye ve Avrupa’nın Kuşları
